De ingrediënten voor goed onderwijs en een prettige sfeer
In november 2023 is DUS-I op bezoek bij de Argonaut, een openbare basisschool in Almere. De rondleiding door directeur Hans Manders is een feestje. Een leuk 80’er jaren schoolgebouw, met in het midden een ontmoetingsplein en eromheen de lokalen. Er heerst een rustige, gemoedelijke sfeer. Af en toe wandelt er een leerkracht in en uit de directeurskamer en er wordt overal gelachen. Het is dan ook typerend dat de juf van groep 7 al meer dan 50 jaar voor de klas staat.
Meer klantverhalen
Met een koffie in de hand – fruit wordt ook aangeboden – passeren een groot aantal onderwerpen de revue in de directeurskamer. We spreken over de subsidies vanuit het Rijk, de gemeente en het Jeugd- en Educatiefonds. Ook gaat het over de verantwoordelijkheden van een basisschool en het begrip schoolweging komt eveneens ter sprake. Daarnaast deelt Hans zijn mening over de voordelen van een structurele subsidie ten opzichte van een tijdelijke.
Ervaring met verschillende subsidies
Hans Manders is zowel directeur van de Argonaut als van de Kameleon, twee openbare basisscholen in Almere. Samen met nog 40 andere basisscholen en acht middelbare scholen vallen zij onder de Almeerse Scholen Groep. Hij vertelt geanimeerd over zijn ervaringen met de subsidies vanuit DUS-I. Bijvoorbeeld de subsidie voor het verbeteren van taal-, reken- en burgerschapsvaardigheden, de subsidie voor buitenschoolse activiteiten zoals koken en spoken word, en de subsidie voor een tegemoetkoming in de studiekosten voor een leraarondersteuner.
Verbetering basisvaardigheden
Hans vertelt dat de sturing op concrete doelen voor de verbetering van de basisvaardigheden per school verschilt. Bij de Kameleon ligt vooral de nadruk op taal en rekenen, en bij de Argonaut is er ook aandacht voor burgerschap. “Ik ben overwegend positief over deze subsidie. Alle verbeteringen zijn gericht op het bestaande curriculum. Een goed voorbeeld van een burgerschapsvaardigheid die we aanbieden is de Kanjertraining. Deze training gaat over het bevorderen van onderling vertrouwen in groepen. Vertrouwen is de basis voor het creëren van rust in de klas. Wij vinden sociale veiligheid belangrijk en willen een prettig schoolklimaat voor kinderen stimuleren. De Kanjertraining bestaat uit een serie lessen met bijbehorende oefeningen om de sfeer in de klas goed te houden of te verbeteren.”
"Onze Kanjertraining bevordert het onderlinge vertrouwen in groepen, de basis voor het creëren van rust in de klas"
Hans is zoals gezegd overwegend positief over de subsidie basisvaardigheden. Wel heeft hij een tip voor DUS-I. Het aanvraagformulier vond hij redelijk omvangrijk en Hans zag sommige vragen meerdere keren voorbijkomen, bijvoorbeeld een dubbele uitvraag over de activiteiten en de nulmeting. “Kan hier misschien nog eens naar worden gekeken?” vraagt hij met een glimlach.
School en omgeving
Hans vervolgt met de subsidie via de regeling School en omgeving. “Deze subsidie heeft de Kameleon inderdaad ook ontvangen. We hebben de naam omgedoopt naar City Skills. De meeste ouders van kinderen die meedoen zijn positief. Ze mogen er zelf voor kiezen, het heeft geen verplicht karakter." City skills is tijdens de pauzes in de vorm van pauzesport en er zijn ook sessies na schooltijd. Dit wordt door een enkeling misschien gezien als opvang, maar het merendeel ziet dit als toegevoegde waarde, benadrukt Hans.
"Een kind zei laatst tegen mij: ‘Ik wist überhaupt niet dat ik kon rappen en nu kan ik het gewoon’. Hoe leuk is dat!"
“De kinderen uit groep 8 kunnen nu bijvoorbeeld een workshop rap en spoken word maken, waarbij ze ook echt een lied opnemen. Hier zijn ze razend enthousiast over. Een kind zei laatst tegen mij: ‘Ik wist überhaupt niet dat ik kon rappen en nu kan ik het gewoon’ Hoe leuk is dat!” Ook de kooklessen waren populair, vertelt Hans. Al was hij er zelf iets minder blij mee. “Het zorgde voor veel onrust in de school na schooltijd.”
Ook vertelt Hans over zijn voorkeur voor continuïteit. “Het is in principe niet erg om ouders te moeten teleurstellen als de groepen voor een extra activiteit vol zitten. Echter als je iets met een subsidie opbouwt en dit na een jaar weer wordt stilgezet, dan is het wel een teleurstelling. En daarnaast vind ik het zonde van de energie en werkuren die erin is gaan zitten. En ja, dan het liefst voorspelbaarheid: liever zes jaar 10.000 euro voor een vaste les op donderdagmiddag dan één jaar 60.000 euro voor vijf lessen in de week die daarna worden stopgezet.”
Onderwijspersoneel opleiding tot leraar
Helaas ontving de Argonaut een afwijzing voor de aanvraag op basis van de subsidieregeling Onderwijsperoneel opleiding tot leraar. Hans vraagt zich af of de schoolweging hierin is meegenomen. Door het enorme tekort aan leerkrachten, de hoge weging van beide scholen en daarbij behorende complexe werkomgeving, is het lastig om personeel te krijgen. “Als elk bestuur drie leerkrachten kan subsidiëren, werkt dit dan niet onevenredig nadelig uit voor juist die scholen met een hoge weging?”
“Onze schoolweging ligt al jaren rond de 35. Deze weging is redelijk hoog, onder andere door het gemiddelde opleidingsniveau van de ouders van onze school, de relatief hoge instroom van niet-Nederlandstaligen, instroom vanuit het AZC en het taalcentrum. Ook zien wij een nieuwe groep leerlingen binnenkomen die de eerste drie levensjaren thuis hebben gezeten met een zeer beperkte taalimpuls als gevolg van de coronapandemie.”
“Het uitgangspunt van mijn positieve feedback hier is gericht op het lerarentekort. Almere en de grote vier steden hebben enorme tekorten en dit groeit de komende jaren alleen maar. Dan vind ik het op zijn minst bijzonder om deze regeling dan ‘eerlijk’ te verdelen over het gehele land en de besturen. In Almere zijn immers meer mensen nodig. Ik doe mijn best om mensen enthousiast te maken voor het vak en mensen te laten studeren. Dan zou het fijn zijn als zo’n regeling wat meer hierop aangepast is. Maar misschien heb ik het mis hoor. Dit is slechts gebaseerd op de kennis die ik denk te hebben”, sluit Hans af met een kwinkslag.