Streven naar meer gelijkheid in de internationale gezondheidszorg

Wie in opleiding is tot Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (AIGT) volgt deze driejarige studie na de standaardopleiding geneeskunde. Het bereid studenten voor op het werken in lage-inkomenslanden of gebieden met schaarste in voedsel of medische zorg. De eindstage van 6 maanden vindt plaats in het buitenland en brengt hoge kosten met zich mee. De subsidie Opleidingsactiviteiten AIGT 2021-2026 compenseert deze kosten.

Meer klantverhalen
Kim Platte werkte voor het onderdeel buitenland van haar opleiding tot AIGT een half jaar in het Makunda Christian General and Leprosy Hospital in India. Het ziekenhuis is gelegen in de staat Assam, in het noordoosten van het land. Dit is een gebied waar veel armoede heerst, waardoor er ook gaten vallen in de gezondheidszorg. Voor een deel komt dit omdat er onvoldoende artsen zijn.

Vergroot afbeelding
Kim Platte als tropenarts in India

Grote motivatie

Kim vertelt: “Er is inderdaad een tekort, ook in de government hospitals die door de overheid worden aangestuurd. Artsen kiezen er vaak voor om in privéklinieken te werken waar ze meer verdienen, soms naast hun baan in een ziekenhuis. Daarnaast is er ook een groot verschil tussen de steden en het platteland. Het bijzondere is dat de collega’s in het Makunda ziekenhuis juist uit heel het land komen om hier te werken en erg gemotiveerd zijn. Zij zijn er echt voor de patiënten en kiezen voor deze plek omdat het bekend staat om de grote motivatie bij het zorgen voor achtergestelde patiënten.”

Voordat Kim er stage liep had ze gehoord dat dit een druk ziekenhuis is met veel patiënten, maar met ook redelijk wat middelen. Ze wilde in dit laatste deel van haar opleiding zoveel mogelijk leren. Eerder heeft ze op eigen initiatief in Tanzania, Zambia en Namibië stages gelopen. Dat is haar heel goed bevallen, maar ze wilde haar horizon verbreden en ook in een ander deel van de wereld ervaring opdoen.

Demografische verschillen en culturele gewoontes

“Je leert tijdens de opleiding tot AIGT, ofwel tropenarts, veel over demografische verschillen. Bijvoorbeeld over ziektes die voorkomen in verschillende delen van de wereld. Je leert ook over de culturele gewoontes zoals vrouwenbesnijdenis of het uithuwelijken van jonge vrouwen. Zij raken vaak heel jong zwanger. In het begin heb ik hier bij de afdeling gynaecologie en verloskunde gewerkt. Daar zag ik welke problemen dat kan veroorzaken. Sinds enkele jaren is het in India illegaal om te trouwen onder de 18. Maar dat betekent niet dat deze culturele gewoonte direct verdwijnt, dus trouwen deze jonge vrouwen toch in het geheim. Daarom proberen ze vaak om thuis te bevallen en komen ze helaas pas naar het ziekenhuis bij complicaties.”

Kim en veel van haar medestudenten zijn ambitieus en hardwerkend. Niet om carrière te maken, maar om patiënten te helpen.

“We leren tijdens onze opleiding dat de grootste winst met betrekking tot gezondheidsbevordering buiten het ziekenhuis valt te behalen. Voorlichting over onder andere zwangerschap is heel belangrijk. Maar bijvoorbeeld ook het vaccineren tegen ziektes, iets dat al lange tijd als standaard onderdeel van de Nederlandse gezondheidsstructuur wordt beschouwd. Voor mij persoonlijk is het dus heel interessant dat je echt met de basis van de geneeskunde bezig bent. Een beetje back to basics.“

Schrikbarend oneerlijke verdeling

Kim en veel van haar medestudenten zijn ambitieus en hardwerkend. Niet om carrière te maken, maar met het doel om patiënten te helpen. Omdat er op veel plaatsen in de wereld een groot tekort is aan artsen, was deze studie voor haar de enige optie.

“Als je je eenmaal bewust bent van de schrikbarend oneerlijke verdeling in dichtheid van artsen per patiënten in de wereld, dan voelt het als de enige logische vervolgstap om te vertrekken naar zo'n plek om bij te kunnen dragen als arts”, zegt Kim. “Dat is mijn motivatie en die delen veel van mijn medestudenten. Ze zien het onrecht en willen daar iets aan doen. Ik wil na mijn afstuderen in Nederland daarom ook echt terug naar het buitenland.”

Preventief opereren

De werkdruk is veel hoger dan in Nederland. Op de polikliniek ziet ze op een dag tot wel 80 patiënten, in Nederland zijn dat er misschien 20. Patiënten hebben soms ook vele uren gereisd om naar het ziekenhuis te komen. Daarom worden sommige behandelingen preventief uitgevoerd. In Nederland worden bijvoorbeeld niet alle gevallen van galstenen geopereerd, omdat niet iedereen daar last van krijgt.

“Hier is dat anders”, zegt Kim. “Een in onze ogen niet acuut nodige operatie wordt hier soms wel uitgevoerd. Ik vond dat in het begin best frustrerend. De chirurg die mij nu opleidt vertelde me dat preventief opereren in sommige vallen beter is. Want als deze groep patiënten wél last krijgt van galstenen, dan duurt het lang voordat ze langs kunnen komen met hun pijn. En dan zijn ze vaak al heel ziek met soms zelfs een bloedvergiftiging. Door preventief te opereren kun je dat voorkomen. Die manier van redeneren, ja… die kan ik af en toe meer gebruiken. In Nederland kun je snel bij een dokter terecht en dat kan hier gewoon niet.”

Hart voor de patiënt

“Veel van onze patiënten zijn arm en wonen ver weg. De collega’s in ons ziekenhuis zijn zich daar heel erg van bewust en proberen om iedereen zo goed mogelijk te helpen. Ik heb nog nooit meegemaakt dat iedereen, in alle lagen van het ziekenhuis, zo'n hart heeft voor de patiënt en zich zo voor hen inzet. Dat vind ik heel bijzonder.”

Ondertussen is Kim klaar met haar opleiding als Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde. Ze heeft nu een basis in chirurgische en gynaecologische vaardigheden. Volgens Kim heeft de studie haar blik verruimd over de uiteenlopende sociale factoren die een rol spelen in gezondheid, ook in het buitenland. Ze benadrukt het belang van kennisuitwisseling en het leren van de diversiteit aan ervaringen. Begin 2024 vertrekt Kim weer als arts naar het buitenland. Dit keer is Zambia de bestemming.